علل پیدایش تعدد زوجات در میان بشر :

1-     زور مندی مردها :  

عده ای در رابطه با علل تاریخی و اجتماعی تعدد زوجات مساله ی زورمندی مرد ها را مطرح می کنند و اظهار می دارند که در گذشته چون مردها از یک حاکمیت و تسلط خاصی بر زن ها برخوردار بودند و در واقع زن ها در حکم برده ای بی چون و چرا در مقابل زورگویی مردها سر تعظیم فرود می اوردند لذا مردها هم از این مساله سوء استفاده کرده و قوانین و رسوم را به نفع خود چرخانده و از جمله این رسوم مساله چند زنی و تعدد زوجات بوده است که مرد ها بواسطه ی زور گویی و تسلطی که بر زن ها داشته اند این رسم را در جامعه رواج دادند و تا مدت ها مانع از این می شدند که زن ها اظهار نظری در این رابطه بکنند ولی بعد از گذشت سالیان دراز و از بین رفتن دوران ان زورگویی ها و جایگزین شدن حقوق متقابل و متساوی بین زن و مرد دیگر در جوامع امروزی خبری از مساله تعدد زوجات نیستت و امتیاز چند زنی برای مردها مانند بسیاری از امتیازات غلط دیگر که در گذشته و جود داشت از بین رفت . ( نظام حقوق زن در اسلام ص 344 )

در پاسخ به این مطلب باید گفته شود که اگرچه مساله زور و قدرت و تسلط در دوران های مختلف یکی از عوامل بسیار مهمی در سرنوشت انسان ها بوده است و لیکن در رابطه با مسایل خانوادگی و همچنین مساله رواج تعدد زوجات در میان بشر تنها علت منحصره اش زور و قدرت مردها نبوده است و زیرا وقتی به دوران قبل باز می گردیم مخصوصا در دوران جاهلیت عرب و مشاهده می کنیم که در انجا مساله چند شوهری رواج داشته است .

ویا در میان قبیله نائیر در سواحل مالایاپس در این دوره که چند شوهری رواج داشته دوره طلایی زن بوده و زن قدرتی را بدست اورده است . ( نظام حقوق زن ص 345 )

بنابر این مطرح کردن اینکه رواج تعدد زوجات در میان بشر تنها عاملش مساله زورمندی مرد ها بوده است چیزی نیست جز اینکه از کوته فکری گویندگانش ناشی شده باشد

1-     پدر شاهی و پدر سالاری :

عده ای هم امده اند و مساله پدرشاهی و پدر سالاری را از علت های پیدایش تعدد زوجات در میان بشر مطرح کردند . در پاسخ به چنین افرادی شهید مطهری می فرمایند : اگر علت تعدد زوجات چنین مساله ای باشد پس چرا در میان ملل غربی این مساله رایج نشده است ؟ ایا پدر شاهی متعلق به مشرق زمین است ؟ و فقط در مشرق زمین عامل قدرت به نفع مرد کار کرده است و در مغرب زمین این عامل در جهت عدالت سیر کرده است ؟ در صورتی که زن غربی تا نیم قرن پیش از بدبخترین زنان دنیا بود و حتی در اموال خود نیلزمند قیمومیت شوهر بود و به اقرار خود قربی ها در قرون وسطی زن شرقی از زن غربی وضع بهتری داشته است لذا با اینکه پدر شاهی و زور و تحکم مرد بحد اعلی در اروپا ی قرون وسطی حکومت می کرده با اینحال تعدد زوجات در انجا معمول نبوده .

2-     هوسرانی :

برخی قائلند که چون مرد ها یک حالت هوسرانی خاصی که از حس تنوع طلبی شان نسبت به زن ها می باشد بر خودار هستند لذا باعث پیدایش رسم چند زنی یا تعدد زوجات در میان بشر بوده است .

در پاسخ به این مطلب باید گفته شود تنها عامل نمی تواند این باشد چرا که اگر این جنبه مد نظر گرفته شود بنابراین یک مرد می تواند بدون اینکه تعهد و مسئولیتی در قبال زنان داشته باشد این میل خود را از طریق معشوقه و رفیقه ارضاء کند چرا تن به ازدواج دهد که برایش تعهد و تقید اورد ؟

3-     عامل جغرافیایی :

برخی چون « منتسیکو » و « گوستاولوبون » معتقدند که اب و هوای مشرق زمین مقتضی رسم تعدد زوجات در میان بشر بوده است چرا که به نظر ان ها در اب و هوای مشرق زمین زن زودتر بالغ می شود و زود تر پیر لذا مرد به زن دوم و سوم نیاز پیدا می کند

این دلیل هم قابل توجیه نیست زیرا تعدد زوجات در مشرق زمین منحصر به مناطق گرمسیری نبوده زیرا در ایران با اینکه اب و هوای معتدل دارد قبل از اسلام تعدد زوجات معمول بوده است .

و چرا همان راهی را که مردم مغرب زمین در پیش گرفتند دنبال نکردند یعنی به جای تعدد زوجات طبیعت خود را با فحشا< ارضاء کنند .

زیرا در مغرب زمین چنانکه گوستالوبون می گوید : رسم وحدت زوجه رسمی که فقط در کتابهای قانون درج است و در معاشرت های مغرب زمین اثری از ان نیست . ( تاریخ تمدن اسلام و غرب ص 497 )

4-     عامل اقتصادی :

برخی معتقدند چون در روزگار قدیم زن و فرزند زیاد به نفع مرد بوده است و زنان و فرزندان در کارهای مختلف همچون بردگان برای مرد کار می کردند و همچنین فرزند زیاد باعث افتخار یک قبیله وفامیل بوده است و بعضی از پدران هم از فروختن فرزندان سود می کردند این عاملل تعدد زوجات بوده است . ( نظام حقوق زن در اسلام ص 364 )

5-     عادات ماهانه زن :

بعضی مساله بیماری عادات ماهانه رنان و عدم امادگی او برای تمتع مرد در مدت بیماری و همچنین خستگی زن از فرزند زاییدن و میل او به کنا ره گیری زناشویی و رسیدگی به غذا و پرورش فرزندان را منشا تعدد زوجات دانسته اند ( ازدواج از نظر علم و دین ص 131 )

6-     محدودیت سن زنان از حیث توالد و تناسل :

بعضی محدودیت سن زن را از حیث تولید فرزند و فرا رسین او به سن یائسگی را منشا پیدایش تعدد زوجات در میان بشر مطرح می کنند و همچنین نازا بودن زن و از طرفی حس فرزند خواهی مرد که به طور غریزی در وجود او نهفته است و عدم میلش به طلاق همسر اول علتی می داند که مرد به دنبال زن دوم و سوم می رود .

7-     فزونی تعداد زنان بر مردان :

   این عامل از مهم ترین عوامل در پیدایش تعدد زوجات در میان بشر بوده است چرا که میل به ازدواج و حق تاهل    از حقوق طبیعی هر انسان است . بنابراین در صورت فزونی تعداد زنان اماده به ازدواج نسبت به مردان اگر قانون تک همسری را وضع کنیم در واقه قانونی را وضع کرده ایم که بر خلاف حقوق طبیعی بشر است چرا که اگر تعدد را منع کنیم تکلیف این تعداد زنان بیوه که شوهرانشان را به علل مختلف از قبیل جنگ ها و کشتار ها از دست داده اند چیست ؟